‘’ÇOCUKLAR İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR YAŞAM BAHÇESİ’’ PROJESİ
İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ-İZMİR ÖZEL SAİNT JOSEPH FRANSIZ LİSESİ
İzmir Saint Joseph Fransız Lisesi’nde 2017 yılından beri Permakültür kulübü öğretmenleri olarak öğrencilerimize Sürdürülebilir yaşam ve Permakültür hakkında eğitimler vermekteyiz.
İklim değişikliği, küresel ısınma, hava, su, toprak, gıda kirliliği ve ormansızlaşma gibi ekolojik sorunların üst seviyeye çıktığı günümüzde, şehir ortamında büyüyen çocukların doğa ile bağ kurması, toprağa dokunması ve güncel çevre sorunları hakkında farkındalığının artması amacıyla, İzmir Özel Saint Joseph Fransız Lisesi Permakültür kulübü olarak yaklaşık 2 yıl önce ‘’Çocuklar için Topluluk Bahçesi-Sürdürülebilir Yaşam Bahçesi’’ projesini geliştirdik.
Projemizi İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne sunduk. İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri projenin, çocukların ve gençlerin çevre ve sürdürülebilirlik ile ilgili eğitimine katkıda bulunacağını söyleyerek gerekli desteği sağlayacaklarını belirttiler.
Ardından İzmir’in merkezinde bulunan Kültürpark’ta bu projenin hayata geçirilmesi için belediye tarafından bir alan belirlendi. Bu alanda, Permakültür prensiplerini göz önünde bulundurarak belediye yetkilileri ile birlikte bahçenin tasarımını yaptık. Projeye uygun olarak bahçede kompost alanı, yüksek bitki yatakları, çardak oluşturuldu.
Seferihisar Can Yücel Tohum Merkezinden ve Belentepe Permakültür çiftliğinden atalık tohumlar temin edildi. Ekim-dikim planı hazırlandı.
Öğrencilerimiz tarafından, Bahçeyi ziyarete gelen çocukların ve yetişkinlerin bitkileri tanıması amacıyla, bahçede dikimi yapılan her bitkinin doğal bahçecilikteki faydalarını açıklayan bilgilendirme etiketleri hazırlandı.
Bahçeyi ziyarete gelen çocukların ve yetişkinlerin doğal bahçecilik ile ilgili bilgi sahibi olmaları amacıyla, Kompost yapımı, Malçlama, Yüksek bitki yataklarının faydaları ve Kardeş bitkiler kavramlarını açıklayan bilgilendirme panoları hazırlandı.
Ayrıca, yine bahçeyi ziyarete gelen çocukların İklim değişikliği, küresel ısınma, hava, su, plastik kirliliği, ormansızlaşma ve arıların yok olması gibi güncel çevre sorunları hakkında bilinçlenmesi amacıyla bilgilendirme afişleri hazırlandı. Bahçe alanında çocuklar için yapılmasını planladığımız atölyelerin ve eğitimlerin yazılı dökümanları oluşturuldu ve bu dökümanlar Belediye yetkilileriyle paylaşıldı.
İzmir Büyükşehir belediyesi tarafından, Kültürpark web sitesinde ‘‘Sürdürülebilir Yaşam Parkı’’ linki oluşturuldu. Bu linkte, İzmir’ deki diğer okulların bahçedeki çalışmalara katılması için başvuru formu hazırlandı ve web sitesinde paylaşıldı. Bu link üzerinden başvuru yapan okullara belirli tarihlere randevu verildi. Bu okulların öğrencilerinin Kültürpark’a ulaşımı için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından servis hizmeti sağlandı.
Pandemi sürecine kadar, bu takvime uygun şekilde belediyenin servis araçları ile bahçeyi ziyarete gelen öğrencilerle hem İzmir Büyükşehir Belediyesi görevlileri hem de okulumuzun Permakültür kulübü öğrencileri, Sürdürülebilir yaşam ve doğal bahçecilik ile ilgili atölye çalışmaları yapmaya başladı.
Sürdürülebilir yaşam bahçesinde İzmir’in farklı ilçelerinden gelen devlet okullarından çocuklarla kompost yapımı, malçlama, kardeş bitkiler, geleneksel testi ile sulama yöntemi, solucan kulesi ve solucan kompostu atölyelerini düzenledik. Bu atölyelerde çocuklar kendileri yaparak yaşayarak deneyimleyerek öğrenme imkanı buldu.
Proje kapsamında 1,5 yıllık dönemde, İzmir’deki ilköğretim okullarından gelen 2000’e yakın çocuk Sürdürülebilir Yaşam Bahçesinde toprakla buluştu, ekim dikim ve atölye çalışmalarına katıldı.
Projenin geniş kitlelere ulaşması amacıyla İzmir’deki diğer okullarla iletişime geçerek projeyi anlattık. Onlarında projeye destek vermesini istedik. Permakültür kulübü öğrencilerimiz, bu liselerden gelen öğrencilere bahçede yapılacak atölye çalışmaları ile ilgili eğitimler verdi. Şimdi bu liselerde aynı çalışmaları minik öğrencilere yapmaya başladılar. Bu sayede liseli öğrencilerin hem kendi öğrenme süreçlerine katkı sağlamış hem de öğrendiklerini ilkokul öğrencileri ile paylaşmaları sayesinde büyüklerle küçükler arasında etkileşim kurulmasına olanak sağlamış olduk.
Proje kapsamında, bahçe alanında özellikle tekerlekli sandalye kullanan çocuklarımızın da ekim-dikim yapabilmesi için yerden yaklaşık 70 cm yüksekliğinde özel bitki yatakları tasarlandı.
Bu alanda, İlk ekim-dikim etkinliğimizi İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Engelli Hizmet Merkezinden gelen ve Türkiye’de engelli bireylerden oluşan tek izci grubu olan ‘’Engelsiz İzciler’’ grubu üyesi gençler ile gerçekleştirdik. Ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi Tekerlekli sandalye Basketbol takımı ile ekim-dikim etkinliği yaptık.
‘’Sürdürülebilir Yaşam Bahçesi’’ projesinin, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 08.02.2019 tarihinde İl Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderdiği ‘’Okul dışı Öğrenme Ortamları’’ konulu yazısında her ildeki müzeler, bilim merkezleri, sanat merkezleri, tarihi ve kültürel mekanlar, doğal sit alanları, üniversiteler gibi yerlerin okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim programları ile ilişkilendirilmesi ve bu sayede Okul Dışı Öğrenme Ortamı olarak daha etkin olarak kullanılması şeklindeki ifadesine uygun olarak İzmir’deki okulların öğrencilerinin ‘’Okul dışı Öğrenme Ortamlarında’’ öğrenme sürecine doğrudan katkı sağlayacağına inanıyoruz.
Bu projenin diğer yerel yönetimlere de örnek olmasını ve yaygınlaşmasını umut ediyoruz.
Çetin Özdamar