Domates fidelerini ‘şaşırtma’ yaparak daha güçlü hale getirebiliriz!
Şaşırtma; tohum ekimi ile elde edilen ve dikim aşamasına gelen fidelerin köklerinin daha güçlü gelişmesi için yerinden sökülerek tarlaya, bahçeye, tavalara, saksılara, viyollere, yastık ya da yatak gibi alanlara dikilmesi işlemidir.
Domates fide yetiştiriciliğinde şaşırtma çim yapraklı ve 3-4 yapraklı dönemde olmak üzere 2 kez yapılabilir. Çim yapraklı dönemdeki şaşırtma, tohum ekiminden 10-14 gün sonra yapılır. Tohumlar toprak yüzüne çıkıp, çim yapraklarının yere paralel hale geldiği dönem şaşırtma için uygundur. Bu yöntem fide yetiştirmek üzere kasalara veya tavalara sık ekim yapılmışsa uygulanır. Kasalar içindeki 2 çim yapraklı fideler 4X4 cm’lik viyollere veya küçük saksılara dikerek, fidelerin daha geniş bir ortamda daha sağlıklı büyümeleri amacıyla yapılır. Zorunlu değildir. Fide için tohumları 1-2 cm arayla tavalara ekmişseniz bu işleme gerek yok. Çünkü ekstra bir işçilik ve saksı masrafı gerektiriyor. Tohumlarınızı doğrudan viyollere her bir viyole birer tohum ekerek yetiştirdiğinizde çim yapraklı dönemdeki şaşırtmaya gerek kalmaz. Ancak üreticilerin bir kısmı, kendi ürettikleri tohumlarla üretim yaptıkları için, çimlenme sıkıntısı yaşarlar. Bu durumu ortadan kaldırmak için önce tohumları bir kasaya ekip, çimlenenleri şaşırtarak, yerden kazanma yoluna giderler.
Çim yapraklı dönemde, yani çim yapraklarının yere paralel olduğu ilk şaşırtmaları yapılan fideler için 3-4 yapraklı oldukları devrede iken tarla veya bahçedeki yerlerine şaşırtılmalıdır. Bu mevsim fidelerin dış koşullarla buluşma zamanıdır. Fidelerin yerlerinden alınmadan önce dış koşullara alıştırılmaları gerekir. Bu işleme ‘pişkinleştirme’ diyoruz. Fideler yetiştirildikleri yerde dış koşullara göre daha sıcak ve nemi yüksek bir ortamdadırlar. Bitki istediği sıcaklık, nem, besin maddelerince zengin toprak ortamında gelişir ve hep orada kalacakmış gibi kendisini dış etkenlerden koruyacak mekanizmalarını geliştirmez. Örneğin yapraklarında kütiküla denen koruyucu tabakayı oluşturmaya gerek duymaz. Dış koşullara alışmadan dışarı çıkarılıp dikilirse dikim şoku dediğimiz şoku yaşar ve özellikle düşük gece sıcaklıkları ile gündüz saatlerindeki yüksek sıcaklıklara dayanamaz ve ölür.
Fidelerin dış koşullara kolayca uyum sağlayabilmeleri amacıyla dikimden 7-10 gün önceden başlayarak üstleri örtülmez, suları daha kısıtlı verilerek fidelerin pişkinleşmeleri sağlanır. Bu işlem fidenin kuvvetlenmesini sağlar.
Bitkiler dışarıya dikilmeden 1-2 gün önce fideler iyice sulanır. Böylece fidelerin dikim anında kaplarından kolayca çıkması sağlanır. Dikimde sağlıklı gelişmiş, 3-4 gerçek yaprağa sahip topraklı fideleri kullanmayı unutmayın. Yine unutmaması gereken bir diğer konu da sağlıklı fidelerin güçlü, verim ve kalitesi yüksek bitkiler meydana getireceğidir.
Domates fidesinin tarlaya şaşırtılmasından 1,5-2 ay kadar sonra ilk domates meyveleri gelişmelerini tamamlar.
Eğer domateslerinizin tohumunu alacaksanız, ilk meyveleri gördükten sonraki meyvelerin sapına kırmızı bir ip bağlayın (sarı da olabilir) ve tam olarak olgunlaştığında domatesi hasat edip, tohumlarını alın.
Comentários